Op 1 juli 2015 begon het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Tijdens dit programma gingen activiteiten met weinig stikstofneerslag onder voorwaarden door. Dit kon met een melding onder de Wet natuurbescherming (Wnb). Het programma was bedoeld om toestemming te geven voor activiteiten die weinig stikstofneerslag veroorzaakten.  

Wie of wat is een PAS-melder? 

Een PAS-melder is een bedrijf of ondernemer die onder de PAS kon volstaan met een melding van de berekende stikstofbelasting op kwetsbare natuur. Ondernemers met PAS-meldingen hoefden tijdens dat programma geen vergunning aan te vragen omdat ze weinig stikstofneerslag veroorzaakten. De Raad van State oordeelde in mei 2019 dat de PAS in strijd was met de Europese Habitatrichtlijn en dat die ondernemers toch een vergunning moesten aanvragen. 

De PAS-melders zijn daardoor in overtreding als zij de melding die is gedaan, hebben uitgevoerd. De PAS-melders kwamen buiten hun schuld in deze illegale situatie. 

PAS-melders legaliseren 

Het kabinet heeft aangegeven met een oplossing (legaliseren) te komen voor de PAS-melders. Daarvoor moet er wel genoeg stikstofruimte zijn. Op 28 februari 2022 is een legalisatieprogramma gekomen om de PAS-meldingen te legaliseren. Hierin staat welke maatregelen er genomen worden om stikstofruimte voor PAS-meldingen vrij te maken. Een PAS-melding kan gelegaliseerd worden als:  

• de PAS-melding is geverifieerd 

• er stikstofruimte beschikbaar is 

• extern salderen mogelijk is 

Dan kan de vergunning wet Natuurbescherming op aanvraag worden verleend. Stikstofruimte verwerven is ingewikkeld, bijvoorbeeld omdat staatssteun verboden is. In afwachting van de uitvoering van dit legalisatieprogramma handhaaft de provincie Noord-Brabant niet actief. 

Uiteindelijk is het legaliseren van PAS-melders de verantwoordelijkheid van het Rijk. Als provincie helpen we waar we kunnen en zoeken we naar mogelijkheden die ‘wel’ kunnen.  

Situatie in Brabant 

Op dit moment kunnen we in Brabant geen PAS-melders legaliseren. Er zijn geen passende provinciale regelingen en er zijn geen snelle oplossingen om stikstofruimte vrij te maken oor PAS-melders.  

Een belangrijke reden hiervoor is dat uit de Natuurdoelanalyses van februari 2023 bleek dat de natuur in de 15 Brabantse Natura 2000-gebieden verslechtert. De verplichte Europese natuurdoelen worden met de huidige maatregelen niet behaald. 

Daardoor worden er voorlopig geen vergunningen verleend voor activiteiten met stikstofeffecten op Natura 2000-gebieden. Dit blijft zo totdat de benodigde geborgde maatregelen zijn genomen. Projecten in alle sectoren van de Brabantse samenleving worden hierdoor geraakt. Dit speelt ook mee in de vergunningverlening voor PAS-melders.